text size :
Small
Medium
Large
Database for Ottoman Inscriptions | Osmanlı Kitabeleri Projesi
Building
List of Inscriptions
List
Merkez Efendi Tekkesi ve Camii
Tamir kitabesi
Tuğra
Photographs
MAP
MAP
>
View Larger Map
Building
Building name
Merkez Efendi Tekkesi ve Camii
Building also known as
Building type
cami
Notes on the building
Bir tarikat külliyesi niteliğindeki bu yapı topluluğunun çekirdeğini oluşturan ilk tekkeyi Merkez Efendi ile bazı mensupları, kendi imkanları ve bizzat elleriyle inşa etmişlerdir. Ancak 940-943 (1533-1536) civarında İstanbul’a gelen Şâh Sultan kendisi için tekke yaptırırken, Merkez Efendi tekkesini de vakıflarla donatmıştır. Aynı zamanda Şâh Sultan tarafından tekkenin mimari programı ve binaları genişletilmiş, Mimar Sinan’ın eliyle camii ve tevhidhane yenilenmiş ve bir de hamam inşa edilmiştir. Merkez Efendi’nin vefatına müteakip kabrinin üzerine bir türbe inşa ettirilmiştir. Böylece başlangıçta mimari programı tam olarak bilinmeyen Merkez Efendi Tekkesi camii-tevhidhane, çilehane, derviş hücreleri, selamlık, harem, mutfak, taamhane, türbe, hazire ve hamamlardan oluşan tam teşekküllü bir tarikat tesisi haline geldiği söylenebilir.
Külliyenin zaman içinde geçirdiği bütün aşamaları tespit etmek hemen hemen imkansızdır. Ancak şu önemli olaylar kaydedilebilir: Tekkenin mensuplarından ya da muhiblerinden olduğu anlaşılan Defterdar Abdülbâkî Paşa burada mimar Sedefkar Mehmed Ağa’ya bir darülkurra inşa ettirmiş, Merkez Efendi’nin türbesi tamir ettirilerek cümle kapısının yanına küçük bir çeşme konmuştur (1227-1229/1812-1813). II. Mahmûd döneminde ise tekke büyük bir yenilenme çalışmasına tabii tutulmuştur. Camii-tevhidhane, Merkez Efendi’nin türbesi, cümle kapısı ile bunun yanındaki diğer türbe yeniden inşa edilmiştir (1252/1836). Ayrıca tekke 19.yüzyılın ikinci yarısında da bazı tamirler görmüştür.
Tekkelerin kapatılmasını (1925) izleyen dönemde camii-tevhidhane camii olarak kullanılmış ve 1965 yılında bir onarım geçirerek günümüze kadar gelmeyi başarmıştır.
Built by
Merkez Efendi
Information on benefactor
ö. 959 [1552]. Merkez Efendi, I. Süleymân döneminde yaşamış Halvetî ve Sünbülî şeyhidir. Âlim bir zat olarak bilinmektedir.
Built for
Built in
Repaired by
II. Mahmûd
Information on repairer
ö. 1255 [1839]. Osmanlı Devleti’nin 30. padişahıdır. 1199’da [1785] doğmuştur. Babası I. Abdülhamîd, annesi Nakşıdil Sultan olup 1223’de [1808] tahta çıkmıştır. Saltanatı döneminde devlet düzeninde birçok yenilik yapılmıştır. Vaka-yi Hayriyye denilen olayla Yeniçeri Ocağı kaldırılmış, İstanbul’da ilk tıp okulu Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane de döneminde kurulmuştur.
Repaired in
H. 1252 （ M. 1836 － 1837 ）
Location
State
Türkiye
City
İstanbul, Zeytinburnu İlçesi
District
Merkezefendi
Street
Merkezefendi Cad.
Notes on location
Building
List of Inscriptions
List
Page top
Home
copyright© Database for Ottoman Inscriptions | Osmanlı Kitabeleri Projesi All rights reserved.